Lot 5750

Utrechtse penningen van het Avendorp-type.\n\nDe munten uit kavels 651, 652 en 1163 zijn zeer waarschijnlijk afkomstig uit de grote schatvondst van deze kleine bisschoppelijke munten die in 1892 gedaan werd in Avendorp, gelegen op een terp nabij Schagen in Noord-Holland. Al in een krantenbericht in het Leidsch Dagblad van 4 april 1892 wordt van deze bijzondere vondst – op een plaats waarvan men al lange tijd het vermoeden had dat er een schat begraven moest zijn - gewag gedaan zoals uit de tekst blijkt: Men meldt uit Schagen: De buurtschap Avendorp onder deze gemeente bestaat uit eene groote terp of wierde. De overlevering wilde, dat in dezen heuvel een groote schat zou zijn begraven. Zij had het in dezen niet ver mis, want werkelijk werd Donderdag door eene toevallige omstandigheid door den eigenaar, den heer G. Kant, een vrij groote klomp aaneengeroeste muntstukjes opgedolven. Zij zijn van zilver en ter grootte van een dubbeltje; aan de eene zijde schijnt een kop met helm of mijter en een bisschopsstaf, op de andere een in vieren verdeelde cirkel gestempeld. Zij zijn ter onderzoek aan een specialist opgezonden."\nHoewel P.O. Van der Chijs een van de munten onderaan (en buiten) een plaat in zijn deel over de munten van Holland afbeeldt, zijn zij ontegenzeggelijk van een Utrechtse, bisschoppelijke oorsprong, gezien het borstbeeld met alle kenmerken en regalia van een bisschop. Dit borstbeeld wordt meestal beschreven als met een "Turkse muts", maar die zal eerder een verbastering zijn van een bisschoppelijke kruinschering of tonsuur dan dat hij daadwerkelijk een "muts" voorstelt. Vóór het borstbeeld is een kromstaf geplaatst als teken van bisschoppelijke waardigheid, achter het borstbeeld een "krans" waarvan de betekenis nog onbekend is. Mogelijk kan dit ook een zon of ander stralend hemellichaam zijn. De stukken waarop van deze krans enkel nog de rechter helft wordt afgebeeld kunnen van later datum zijn; die have krans verandert verder in een gladde halve maan. De munten lijken geen omschriften te hebben gehad. Hoogstens is bij een enkel, schaars exemplaar buiten de parelcirkel - die op de keerzijde opvallend bestaat uit een brede dubbele parelcirkel - een spoor van een (pseudo-) tekst te ontwaren. \nGezien de bekende vindplaatsen van losse vondsten van deze munten - die zich voornamelijk concentreren in het noorden van de provincie Noord-Holland en het voormalige eiland Wieringen en een kleiner aantal aan de Friese overkant van de voormalige Zuyderzee, lijkt een muntplaats gesitueerd in de huidige kop van Noord-Holland tot de mogelijkheden te behoren.\nWat betreft de afbeeldingen, het maaksel en nederige gewicht van de munten passen deze in het beeld van de Friese munten uit de tweede helft van de 12e eeuw. Qua massa en formaat komen zij overeen met de recent ontdekte muntslag van Utrecht op naam van bisschop Hartbert van Bierum (1139-1150) en de anonieme of geïmmobiliseerde bisschoppelijke Utrechtse denarii van de 12e eeuw.\n Bouke Jan van der Veen, 12 maart 2017\n\nAnonieme denier of penning periode Koenraad en opvolgers, ca. 1076-1150, Westfriese muntplaats (type vdCh Holland XLIV-4 en XLIV onderaan nr. 4; vroeger toegeschreven aan Stavoren) - 4 stuks in diverse kwaliteiten