Kavel 528
Inzet: € 300000,00
Gouden afslag van een 2½ Gulden of rijksdaalder 1898. ‘Kroningstype’ door Pier Pander. Portret van Koningin Wilhelmina op 18-jarige leeftijd met opgestoken haar en diadeem naar links. Kz. Gekroond Nederlands wapenschild tussen de waardeaanduiding en muntmeester- en muntteken, daarboven het jaartal. Muntmeesterteken: hellebaard (H.L.A. van den Wall Bake). Muntteken: mercuriusstaf (Utrecht). Randschrift: ★ GOD ★ ZIJ ★ MET ★ ONS. Afslag in goud op een muntplaatje van 45.71 gram.
Sch. 782a; LSch. 668e; Vanhoudt & Saunders 1758; Delm. 1238; KM# 123a. Geslagen met gepolijste stempels in een oplage van 2 exemplaren. Van de allerhoogste zeldzaamheid.
Ex. Collectie Coenen, hoogstwaarschijnlijk Ex. Virgil M. Brand (niet aangetroffen in veiling Sotheby’s), Ex. collectie Ferrari.
Ontstaan
Het ‘Kroningstype’ kent een bewogen geschiedenis. Naar aanleiding van de op handen zijnde inhuldiging van Koningin Wilhelmina werd reeds aan het begin van 1897 overleg gepleegd over een vernieuwde beeldenaar. In tegenstelling tot vroeger tijden, ontstond er binnen het Muntcollege vrij snel consensus over het nieuwe ontwerp: het model zou worden vervaardigd door de, in Rome woonachtige, Friese beeldhouwer Pier Pander. Op uitnodiging van Minister van Financiën Nicolaas Pierson reisde Pander van Rome naar Nederland voor een bezoek aan Paleis Soestdijk, waar de jonge Koningin voor hem poseerde.
Na deze reis, met extra ondersteuning van verschillende fotografische portretten, sleep Pander zijn burijn en startte met zijn werkzaamheden voor het nieuwe ontwerp. Voor het graveerwerk van de muntstempels werd in de tussentijd de Parijse graveur Tasset aangetrokken. Het gereedgekomen ontwerp van Pander was van een vrij laag relief, een gegeven dat volgens Tasset grote problemen zou opleveren bij het snijden van de stempels. Het doel om de vernieuwde muntreeks bij het Kroningsfeest te kunnen presenteren werd hierdoor niet gehaald. De diverse aanpassingen van Pander aan het ontwerp en een treuzelende Tasset resulteerden in een vertraging van vier jaar. Onderzoek in het Muntarchief door Van der Wiel in 1956 wees uit dat de eerste proefstempels van Tasset op 21 Maart 1901 werden ontvangen. Op 10 April 1901 werden twee proefslagen aangeboden aan de Minister van Financiën. De stukken waren vergezeld van een schrijven van het Muntcollege met een voorstel om de uitvoering van het randschrift GOD ZY MET ONS te wijzigen in GOD ZIJ MET ONS. De Minister keurde dit voorstel op 16 april 1901 goed.
Nadat in januari 1902 de dienststempels uit Parijs werden ontvangen, kwam in het voorjaar de muntslag van de Rijksdaalder met het inhuldigingsjaar 1898 op gang. Gedurende de maanden maart en april werd de gehele oplage van 100.000 exemplaren aangemunt.
Zeldzaamheid
Van deze bijzondere afslag zijn slechts twee exemplaren door ’s Rijks Munt vervaardigd. Het andere exemplaar is opgenomen in de Nationale Numismatische Collectie (De Nederlandsche Bank, inventarisnummer DNB-01555). Binnen de Nederlandse numismatiek zijn grote gouden munten een uitzondering, waardoor dit exemplaar een zeer bijzondere plaats in de munthistorie inneemt. Wij verwachten een grote belangstelling vanuit de internationale numismatische wereld, enerzijds vanwege de zeldzaamheid van dit stuk, anderzijds vanwege het charmante en immens populaire ontwerp. Vanuit onze zijde wensen wij alle gegadigden een goede veiling en veel succes toe!
2½ Guilder or rijksdaalder 1898 struck in gold. “Coronation type” by Pier Pander. Portrait of Queen Wilhelmina aged 18 wearing a diadem to left. Rev. Crowned Dutch coat of arms between denomination, mintmaster- and mint mark, date above. Mintmaster's mark: halberd (H.L.A. van den Wall Bake). Mint mark: caduceus (Utrecht). Edge lettering: ★ GOD ★ ZIJ ★ MET ★ ONS. Struck on a gold flan weighing 45.71 grams.
Sch. 782a; LSch. 668e; Vanhoudt & Saunders 1758; Delm. 1238; KM# 123a. Proof, total mintage of only 2 pieces.
Ex. Coenen Collection, most likely Ex. Virgil M. Brand (not located in auction Sotheby's), Ex. Ferrari Collection.
Historical background
The 'Coronation Type' has had an eventful history. On the occasion of the imminent inauguration of Queen Wilhelmina, consultations were held as early as the beginning of 1897 concerning a new design of the coinage. In contrast to former times, a consensus arose fairly quickly between the members of the 'Muntcollege' (Board of the Mint) about this new design: the model would be made by the Frisian sculptor Pier Pander, who lived in Rome. At the invitation of the Minister of Finance Nicolaas Pierson, Pander travelled from Rome to the Netherlands to visit Soestdijk Palace, where the young Queen posed for him. After this trip, with additional support from several photographic portraits, Pander started his work on the new design. In the meantime, the Parisian engraver Tasset was employed to engrave the new dies. Pander's finished design was of a rather low relief, a fact that Tasset believed would cause major problems when cutting the dies. As a result, the goal of being able to present the new coinage during the coronation was not met. Pander's various adjustments to the design and a lingering Tasset resulted in a four-year delay. Research in the Mint Archives by Van der Wiel in 1956 revealed that the first dies by Tasset were received on March 21, 1901. On April 10, 1901, two patterns were presented to the Minister of Finance. The pieces were accompanied by a letter from the Muntcollege with a proposal to change the execution of the edge lettering GOD ZY MET ONS to GOD ZIJ MET ONS. The Minister approved this proposal on April 16, 1901. After receiving the master dies from Paris in January 1902, the minting of the Rijksdaalder depicting the Inaugural Year 1898 got started in the spring. During the months of March and April, the entire mintage of 100,000 silver pieces was struck.
Rarity
Only two specimens in gold were struck by 's Rijks Munt. The other specimen resides in the National Numismatic Collection (De Nederlandsche Bank, inventory number DNB-01555). Within Dutch numismatics, large gold coins are an exception, giving this specimen a very special place in history. We expect a great interest from the international numismatic world, partly because of the rarity of this piece, but also because of its charming and immensely popular design. From our side, we wish all interested parties a successful auction!
Bekijken